4 (on)verwachte economische effecten van wandel- en fietsvriendelijke buurten

02.02.2017

Wandelen en fietsen zorgen voor heel wat meerwaarde. Niet alleen verlaag je de klimaatimpact van je verplaatsing, je creëert ook heel wat maatschappelijke meerwaarde: het is goed voor je gezondheid en die van je omgeving, het kost minder aan de overheid en ook economisch brengt het op. 

 

Niet meer dan logisch om volop te kiezen voor voetganger en fietser! Dat blijkt ook uit het Grote Buurtenonderzoek: de Vlaming wil wandelen en fietsen in een groene straat.

 

Bikenomics en walkability

Het zijn natuurlijk modewoorden, gepikt uit studies uit de Verenigde Staten, waar bijlange niet zoveel gewandeld of gefietst wordt als bij ons. Het is misschien niet meer dan een marketingtrucje, maar het blijkt te werken aan de andere kant van de plas en zorgt er voor een nieuwe wind.

 

December 2016 publiceerde de European Cyclist’s Federation (ECF) een studie waaruit bleek dat de economische waarde van fietsen in Europa meer dan 500 miljard euro   bedraagt. In dit artikel gaan we in op een aantal van deze moneymakers.

Stroget

City Clock Magazine - Stroget voetgangersstraat (Copenhagen) 

Effect 1: je gezondheid

Volgens de ECF-studie vormen gezondheidseffecten het grootste aandeel van monetaire waarde. Je actief verplaatsen vermindert de kans op hart- en vaatziekten, osteoporose (botontkalking), overgewicht, hoge bloeddruk, dikkedarmkanker en diabetes type 2. Een Europese studie becijferde dat een fietser 4 kilo minder weegt dan een automobilist.

Actieve gemeente foto

Carlton Reid, kunst: Peter Drew

En wat blijkt? Inwoners van een ‘walkable neighborhood’ bewegen meer zeggen Amerikaanse en Australische studies, maar dat geldt ook voor Gent. Het resultaat is verbluffend: in wijken die beter bewandelbaar zijn wordt 80 minuten per week meer functioneel gewandeld, 40 minuten per week meer functioneel gefietst, 20 minuten per week meer recreatief gewandeld en 35 minuten per week minder gebruik gemaakt van gemotoriseerd vervoer.

 

Niet enkel je lichaam wordt beter van regelmatig bewegen, het is ook goed voor je geest. Wie 30 minuten per dag beweegt heeft minder stress en loopt minder kans op een depressie.

 

En niet te vergeten… wandelen en fietsen is gewoon leuk, zeker in een aangename omgeving!

 

Effect 2: kostenbesparend voor de lokale overheid

Auto-infrastructuur en parkeerruimte kosten veel meer dan fietspaden en fietsenstallingen. Jaarlijks besteden lokale overheden miljoenen euro aan onderhoud en herinrichting van verkeersinfrastructuur. Studies tonen aan dat de kosten-batenratio’s van fietsinfrastructuurprojecten factors hoger liggen dan auto-infrastructuurprojecten.

 

Ook indirect is het een financiële opsteker: een Amerikaanse studie toont aan dat ‘walkable cities’ een hoger inkomen per inwoner hebben en sociaal rechtvaardiger zijn.

 

Een concreet voorbeeld van hoe je dit kan waarmaken is het concept ‘superilles’ uit Barcelona, bij ons beter bekend als ‘superblocks’. Ondertussen zijn er al 4, maar tegen 2018 zou je ze overal in de stad vinden. Een ‘superblock’ bestaat uit 9 oude woonblokken, waarbinnen doorgaand autoverkeer en straatparkeren geweerd worden. Zo ontstaat meer ruimte voor voetgangers en activiteiten en het resulteert in minder lawaai en betere luchtkwaliteit. 

superilles Barcelona

superilles - Barcelona

Effect 3: de waarde van je huis stijgt

Internationale studies tonen aan dat een ‘walkable’ (voetgangersvriendelijke) publieke ruimte de waarde van de woningen doet stijgen. Redfin, een grote Amerikaanse vastgoedmakelaar, ontwikkelde de Walk Score. Dit is een tool die een score van 0-100 toekent aan elk huis in de Verenigde Staten op basis van de nabijheid van scholen, winkels, horeca, parken, … Uit de analyse bleek dat elk extra punt een meerwaarde van 3.000 USD betekent.

 

Interessante vaststelling dat in weinig voetgangersvriendelijke omgevingen extra scores minder zwaar doorwegen dan in dichtere kernen. Dit geeft aan dat er een zekere minimumnorm voor walkability bestaat, onder die minimumnorm is de autoafhankelijkheid te groot.

 

In Vlaanderen wordt gewerkt aan een vergelijkbaar instrument: de mobiscore. Het is nog onduidelijk of en hoe dit zal worden toegepast.

 

Effect 4: steunpilaar van de lokale economie

Voetgangers en fietsers zijn frequentere bezoekers, terwijl automobilisten meer per bezoek besteden. Doordat ze vaker langskomen doen fietsers en voetgangers ook meer impulsaankopen.

 

Daarnaast bezoeken fietsers en voetgangers ook vaker de lokale bakker, slager of buurtwinkel in plaats van alle inkopen in een supermarkt te doen.

 

Het klopt dat de opkomst van internetshoppen de omzet van veel winkels aangetast heeft. Het lijkt paradoxaal, maar de opkomst van e-commerce kan kansen creëren voor fietsen en wandelen. Mobiliteit is een belangrijke overweging om te kiezen voor online shoppen: ‘thuislevering’, ‘kost weinig tijd/geen reistijd’ en ‘geen betaald parkeren’ scoren hoog. Wie naar de winkel gaat, vindt nabijheid belangrijk, blijkt uit de grafiek hieronder, gebaseerd op recent onderzoek. Nabijheid en walkability (‘gezellig’, ‘dagje uit’, ‘beleving’) zijn belangrijke elementen om een winkel de e-revolutie te helpen overleven en laat nu net voetgangers en fietsers daarbij gebaat zijn.

frank.news - waarom Nederlanders naar een winkel gaan

frank.news - waarom Nederlanders naar een winkel gaan

Het Netwerk Duurzame Mobiliteit zet in 2017-2018 in op het thema 'lokale bereikbaarheid'. 

MV-6/2/17