Kortrijk zegt (nipt) nee tegen maandelijkse autovrije zondagen
Van maandag 14 oktober tot zondag 20 oktober 2019 konden de Kortrijkzanen van 16 jaar en ouder stemmen om maandelijks een autovrije zondag te organiseren. 9.880 inwoners (van ongeveer 64.000 stemgerechtigden) stemden en daarvan stemde 57% tegen.
Allereerste digitaal referendum in België
Burgemeester Vincent Van Quickenborne (Open VLD) houdt wel van innovatie. Dit eerste digitaal referendum is mooi voorbeeld van directe participatie. In het bestuursakkoord staat opgenomen dat er jaarlijks een referendum zal georganiseerd worden in Kortrijk. Gezien iedereen betrokken is bij mobiliteit is dit referendum een ideale opener. De voorwaarden om van een geldig referendum te spreken zijn: minstens 2.000 stemmen en minimaal 2,5% verschil tussen tussen de ja- en nee-stemmers. 72% nam deel via hun gsm, 28% via een laptop of computer.
Succes van basisdemocratie
De grens van 2.000 stemmen werd vlot overschreden, bijna 10.000 Kortrijkzanen vulden het referendum in. Bij het invullen van het referendum deden ook 3.376 mensen een eigen suggestie voor een betere mobiliteit in de stad en dat is meteen een mooie opsteker voor deze vorm van directe participatie. Medewerkers van de stad bezochten scholen en ondersteunden mensen bij het stemmen, op de wekelijkse markt en in de bibliotheken. Daarnaast was er ook een debatavond.
De fietszone elke maand autovrij?
Kortrijk houdt wel van een primeur. Ze waren de eerste Vlaamse stad om van de hele binnenstad een ‘fietszone’ te maken, op de hielen gevolgd door Mechelen. Een fietszone is een zone die volledig uit fietsstraten bestaat en waar auto’s fietsers niet mogen inhalen en waar de snelheid beperkt is tot 30 km/u.
De autovrije zondag zou de volledige fietszone beslaan en van 10 tot 18 uur duren. Alle ondergrondse parkeergarages zouden toegankelijk blijven. Bussen van De Lijn en taxi's zouden toegang krijgen tot de autovrije zone. Door middel van een doorgangsbewijs zou ook voor artsen een uitzondering gemaakt worden.
Sprong in het diepe
43% van de Kortrijkzanen stemde dus voor een autovrije zondag en dat is best een mooi resultaat. Er is altijd een weerstand tegen verandering en zeker wanneer het mobiliteit betreft.
De invoering van het circulatieplan in Gent kende voor de invoering heel wat tegenstand, maar ondertussen is een meerderheid (55%) van de Gentenaren positief over het circulatieplan. Voor de invoering van een tolheffing in Stockholm was amper 21% van de bevolking ervoor te vinden, een jaar na de invoering van de tolheffing was een meerderheid (67%) voorstander. Naast de weerstand tegen verandering is er een nog een andere oorzaak: op termijn worden de voordelen van een nieuwe maatregel duidelijk en blijkt dat de nadelen ervan minder zwaar doorwegen dan gevreesd.
Autovrije zondagen in Vlaanderen
Tijdens de Week van de Mobiliteit en daarbuiten worden heel wat autovrije zondagen georganiseerd in Vlaanderen. In 2018 waren het er 55 en in 2019 waren er 49. Een op zes Vlaamse gemeenten organiseert jaarlijks een autovrije zondag.
Een maandelijkse autovrije zondag zal dan misschien geen wereld van verschil maken voor de luchtkwaliteit of de klimaatverandering keren, maar het zorgt wel voor een bewustmaking zodat de mensen een keer per maand gaan nadenken over hun verplaatsingsgedrag en de gelegenheid krijgen om eens iets nieuw te proberen.
Maar het is natuurlijk belangrijk dit in een breder perspectief te plaatsen. Een autovrije zondag of zelfs 12 autovrije zondagen gaan het verschil niet maken. Stadscentra zoals die van Kortrijk zijn perfect bewandelbaar en befietsbaar. Met een goed functionerend openbaar vervoer en een randparking aan de afritten van de autosnelwegen en ring die Kortrijk omsluit kun je perfect elke vervoersvraag beantwoorden.